ALEPH 500™ jest wiodącym zintegrowanym systemem bibliotecznym na światowym rynku automatyzacji bibliotek. Wykorzystując aktualne standardy branżowe, pokazuje zaangażowanie firmy Ex Libris w tworzenie efektywnego narzędzia do zarządzania wiedzą, dostarczającego użytkownikom najnowsze, najaktualniejsze informacje szybko, wydajnie i w przyjazny sposób.
Lista wdrożeń: link
Moduł zasobów cyfrowych ADAM umożliwia bibliotekom zarządzanie zbiorami cyfrowymi i ich metadanymi bezpośrednio w środowisku systemu ALEPH. Przy użyciu standardowego modułu katalogowania Alepha bibliotekarze mogą załadować do systemu różnorodne zbiory cyfrowe, tworząc dla nich opisy bibliograficzne i dodając metadane techniczne (prawa dostępu)
Czytelnicy otrzymują w pełni zintegrowany zasób biblioteczny, składający się z zasobów elektronicznych, jak i tradycyjnych materiałów drukowanych. Wielkim ułatwieniem może być na przykład uzupełnienie rekordu bibliograficznego obrazem zeskanowanego spisu treści danej publikacji. Dzięki rozbudowanemu katalogowi OPAC ALEPH 500 użytkownicy mogą wykonywać wyszukiwanie pełnotekstowe w zbiorach tekstowych oraz wygodnie pobierać zbiory cyfrowe.
Aleph oferuje usługę selektywnej dystrybucji informacji – oznacza to, że użytkownicy o stałych potrzebach informacyjnych mogą otrzymywać informacje o nowych zasobach w bibliotece, które odpowiadają ich zainteresowaniom. Funkcja przypomina możliwość otrzymywania informacji przez RSS.
Użytkownik może skonstruować w OPAC-u zapytanie. W sytuacji, kiedy w bibliotece pojawią się nowe zasoby odpowiadające temu zapytaniu, użytkownik zostanie o tym poinformowany drogą e-mailową.
Funkcja ta jest przydatna w rozmaitych sytuacjach, różnych bibliotekach i w przypadku użytków o odmiennych potrzebach. Przykładowo naukowiec zajmujący się specjalistycznym zagadnieniem może chcieć otrzymywać informacje o nowych zasobach posiadających w tytule dane słowo lub określony zestaw haseł przedmiotowych. Natomiast użytkownik biblioteki publicznej może zasubskrybować informacje o nowych pozycjach swojego ulubionego autora kryminałów.
Cluster ALEPH jest unikalnym, wciąż rozwijanym zestawem produktów Ex Libris, zaprojektowanym w celu jak najlepszego zapewnienia złożonej funkcjonalności i realizowania usług wymaganych w zarządzaniu konsorcjami i bibliotekami rozproszonymi terytorialnie.
Powołując konsorcja, biblioteki rozszerzają zasięg swoich usług na zdalnych użytkowników, rozbudowując jednocześnie portfolio dostępnych materiałów i wspierając działania takie jak edukacja na odległość.
Dzięki wykorzystaniu Clustera ALEPH biblioteki mogą współdzielić dane bibliograficzne, dane czytelników oraz uzupełniać się świadczonymi usługami, jednocześnie zachowując autonomię na poziomie niezbędnym do samodzielnej pracy.
Nowa ulepszona konfiguracja Clustera ALEPH ma zastosowanie zarówno w jednolitych organizacjach, używających Alepha jako podstawowego zintegrowanego systemu bibliotecznego, jak i w heterogenicznych konsorcjach, stosujących system biblioteczny Aleph równocześnie z innymi systemami zarządzania biblioteką.
Spośród zalet rozwiązania można wymienić:
Opcja rezerwacji pozwala czytelnikom na rezerwowanie materiałów bibliotecznych na dany okres samodzielnie (przez OPAC) lub z pomocą bibliotekarzy (przez GUI). Decyzje dotyczące rezerwacji są podejmowane w oparciu o statusy czytelnika i dokumentu. Daty rozpoczęcia i zakończenia terminu rezerwacji mogą być kształtowane w miarę swobodnie, by zaspokoić oczekiwania czytelników.
Możliwość powiązania kursów uniwersyteckich z rezerwacjami zapewnia wygodny dostęp do tradycyjnych i elektronicznych materiałów przeznaczonych dla uczestników konkretnych zajęć. System pozwala również na zarządzanie rezerwami materiałów dostępnych tylko dla uczestników zajęć oraz tworzenie i modyfikowanie list lektur. Lista lektur może być przeglądana przez czytelników poprzez OPAC.
System Aleph umożliwia także zastosowanie elastycznych zasad związanych z czasem, na jaki można wypożyczyć dokument. Istnieje możliwość takiej konfiguracji systemu, aby w przypadku, kiedy zostanie dokonana rezerwacja na wypożyczony dokument, przyspieszona została data zwrotu dokumentu (np. użytkownik zostanie poinformowany, że powinien zwrócić dokument najpóźniej tydzień po dokonaniu rezerwacji przez innego użytkownika). Pozwala to zwiększyć wykorzystanie zbiorów – zwłaszcza tych najczęściej wykorzystywanych, przede wszystkim w okresach większej aktywności czytelników (w przypadku bibliotek akademickich podczas sesji).
Wygodny w użyciu i posiadający zaawansowane opcje katalog dostępny przez przeglądarkę internetową służy jako katalog online dla użytkowników biblioteki. Interfejs WWW może być szybko i łatwy sposób dostosowany do potrzeb biblioteki i do jej identyfikacji wizualnej.
OPAC zapewnia dostęp do danych biblioteki w dowolnym czasie i z dowolnego miejsca przy pomocy przeglądarki internetowej. Czytelnicy mogą dzięki niemu szukać materiałów zgromadzonych lokalnie lub w innych bibliotekach, zamówić dokumenty czy sprawdzający stan swojego konta.
Możliwe jest wykorzystanie tzw. pojedynczego logowania (SSO – Single Sign On) – jest to metoda uwierzytelnienia działająca pomiędzy wieloma systemami informatycznymi. Pozwala na swobodne nawigowanie wśród różnych aplikacji Ex Libris bez konieczności wielokrotnego podawania loginu i hasła.
Potężne i proste narzędzia wyszukiwawcze udostępniają czytelnikom szeroki wybór opcji wyszukiwawczych (zarówno podstawowe jak i zaawansowane) oraz narzędzia do przeglądania danych i indeksy. Każda biblioteka może korzystać ze standardowych indeksów lub zdefiniować własne.
Bazy logiczne oferują czytelnikom możliwość wybrania szczególnego segmentu katalogu, na przykład katalog czasopism, katalog materiałów audio-video czy też katalog pojedynczej filii biblioteki. Każdej z baz można przyporządkować inny interfejs użytkownika, charakterystyczny dla danej biblioteki czy filii.
Zewnętrzne katalogi i bazy danych mogą być przeszukiwane przy użyciu bramki Z39.50. Interoperacyjność z innymi produktami Ex Libris i systemami działającymi w kampusie jest osiągana poprzez obsługę standardów NCIP, OpenURL i usługi sieciowe (web services). Czytelnicy mogą zgłaszać zapotrzebowanie na wypożyczenia międzybiblioteczne.
Dzięki zastosowaniu systemu linkującego SFX, stworzonego przez Ex Libris czytelnicy mogą łączyć się z dynamicznie tworzonymi, definiowanymi przez bibliotekę usługami, w tym bazami bibliograficznymi, zasobami internetowymi, lokalnymi repozytoriami informacji, pełnotekstowymi bazami czasopism elektronicznych.
Oparty na Unicode ALEPH 500 zapewnia wielojęzyczną i wieloalfabetową obsługę. Użytkownicy mogą obsługiwać system w dowolnym języku dostępnym w ich bibliotece. Ponadto mogą zmieniać język interfejsu w dowolnym momencie.
Rozbudowana funkcjonalność selektywnej dystrybucji informacji oferuje czytelnikom możliwość samodzielnego rejestrowania się na usługi SDI. E-mailowe powiadomienia SDI zawierają bezpośrednie linki do rekordów w katalogu bibliotecznym.
W pełni zintegrowane z systemem narzędzie o nazwie „Moja e-półka” pozwala czytelnikom organizować i zarządzać zbiorem opisów bibliograficznych z OPAC-u Alepha. „Moja e-półka” przechowuje i zapisuje opisy dokumentów również z zewnętrznych baz danych.
Całościowy zestaw funkcji wspierających czytelników umożliwia im łatwe wykonywanie wielu zadań:
Przeglądanie aktualnych wypożyczeń i przedłużanie okresu wypożyczania zgodnie z polityką udostępniania w danej bibliotece
Zamawianie materiałów przy użyciu takich funkcji jak rezerwacje, dostarczanie dokumentów i wypożyczenia międzybiblioteczne
Definiowanie domyślnego języka interfejsu i formatu rekordów
Przeglądanie historycznych danych dotyczących wypożyczeń
ADAM (ALEPH Digital Management Module) wzbogaca usługi biblioteczne, umożliwiając zarządzanie i następnie odkrywanie i dostarczanie zasobów cyfrowych w różnych formach: zasobów czytanych, filmów, grafiki, dźwięków oraz metadanych z nimi związanych, zawartych w środowisku ALEPH 500. Korzystając z modułu katalogowania bibliotekarze mogą z łatwością przyłączać pełen zakres obiektów cyfrowych do rekordów MARC, tworzyć powiązane dane bibliograficzne i dodawać metadane techniczne.
Importowanie metadanych i / lub obiektów oraz łączenie ich z istniejącymi w systemie rekordami bibliograficznymi może odbywać się automatycznie lub w trybie ręcznym. Podczas tworzenia lub uaktualniania rekordów katalogujący mogą odwoływać się do istniejących rekordów, podglądając je on-line.
Każdy obiekt cyfrowy w ADAM jest połączony z rekordem bibliograficznym. Jeden rekord bibliograficzny może mieć przypisany jeden lub więcej obiektów cyfrowych lub tradycyjnych. Podejście to jest bardzo wygodne, gdy biblioteka stosuje jeden rekord do identyfikacji wielu części obiektu, na przykład zeszytu czasopisma i towarzyszących mu zeskanowanych stron ze spisem treści.
Kolejną wyjątkową cechą modułu ADAM jest możliwość definiowania praw dostępu do obiektu. Przykładowo: dostęp do danego dokumentu mogą uzyskać tylko ci czytelnicy, którzy połączyli się z bazą z komputera o określonym numerze IP (na przykład z wnętrza sieci uniwersyteckiej). Uwagi o ochronie praw autorskich mogą zostać użyte do kontrolowania dostępu do materiałów. Czytelnicy pragnący zapoznać się z dokumentami o chronionych prawach autorskich mogą zostać zobligowani do zaakceptowania określonych warunków przed przystąpieniem do przeglądania.
Biblioteki lub oddziały bibliotek, które nie są zainteresowane współdzieleniem swoich materiałów mogą utworzyć wydzielone katalogi, w których materiały biblioteczne pozostaną ukryte. ADAM zarządza prawami dostępu do tworzenia, edytowania i usuwania obiektów i związanych z nimi metadanych. Bibliotekarzom mogą być przyznawane i odbierane uprawnienia do operacji takich jak: ładowanie, przenoszenie, kasowanie obiektów, jak również uruchamianie procesów wsadowych.
Czytelnicy mogą przeglądać metadane, wykonywać wyszukiwanie pełnotekstowe, wyszukiwać i przeglądać zbiory cyfrowe poprzez OPAC. Ustawienia zarządzania obiektami umożliwiają zdefiniowanie, czy dany obiekt może być przeglądany swobodnie, wymaga zaakceptowania warunków korzystania lub jest dostępny tylko dla ograniczonej grupy użytkowników lub adresów IP.
Moduł katalogowania ALEPH 500 integruje funkcje katalogowe z pozostałymi aspektami systemu. Wszystkie dane są przechowywane przy użyciu kodowania Unicode. Zgodność ze standardami katalogowania już dziś zapewnia możliwości wdrażania nowych standardów, takich jak FRBR czy RDA. Bibliotekarze mogą swobodnie definiować lokalne pola oraz odpowiednią walidację i indeksowanie. Definiowanie lokalnych pól pozwala każdej bibliotece na katalogowanie wszystkich typów materiałów bibliotecznych w jeden bazie danych.
Elastyczny moduł katalogowania udostępnia szeroki wybór standardowych szablonów do katalogowania i pozwala na stosowanie szablonów zdefiniowanych przez bibliotekę. Korzystając ze standardowych skrótów klawiaturowych, minimalizuje się liczbę kliknięć. Walidacja rekordów odbywa się w oparciu o warunki zdefiniowane w bibliotece podczas zapisywania rekordów do bazy. Wyniki walidacji są zapisywane w dziennikach i udostępniane do wglądu administratorom.
Indeksowanie odbywa się w czasie rzeczywistym, dzięki czemu jego rezultaty są widoczne niemal od razu. Nowe rekordy są dostępne w OPAC-u natychmiast. Dane i gotowe rekordy mogą być importowane od dostawców, serwerów bibliograficznych (BN, OCLC, RLIN i innych) za pośrednictwem odrębnych programów, interfejsu ALEPH lub przez protokół Z39.50.
Bieżące utrzymanie bazy danych ułatwiają bibliotekarzom możliwości sprawdzania kartotek wzorcowych, przeszukiwanie katalogu, importowania rekordów z zewnętrznych baz danych, edycja wielu rekordów jednocześnie, używanie standardowego mechanizmu kopiuj-wklej oraz indeksowanie dowolnych spośród pól w rekordach bibliograficznych. Kartoteki wzorcowe zapewniają zachowanie wysokiej jakości bazy danych.
Cechy charakterystyczne:
Płynna integracja modułu gromadzenia / czasopism zapewnia łatwe i wydajne zamawianie, obsługę faktur, zapytań ofertowych i przyjmowanie wszystkich materiałów bibliotecznych. Formularz zamówienia pozwala bibliotekarzom na dodawanie dowolnych tekstów do zamówień kierowanych do dostawców. Zamówienia i zapytania ofertowe mogą być generowane on-line w trybie wsadowym.
Zaimplementowane w ALEPH 500 protokoły EDI automatyzują proces zamawiania, obsługi faktur i zapytań ofertowych.
ALEPH 500 obsługuje hierarchiczną strukturę budżetu, zawierającą nieograniczoną liczbę źródeł finansowania i typów budżetów: dary, granty, budżety oddziałów. Dostępny jest pełny zestaw gotowych połączeń z aplikacjami finansowo-księgowymi.
Cechy charakterystyczne:
Zamawianie
Obsługa faktur
Zapytania ofertowe
Wysyłane elektronicznie lub tradycyjnie, zgodnie z normami przyjętymi w bibliotece.
Automatycznie generowane dla dokumentów zwartych i pierwszych zeszytów wydawnictw ciągłych zgodnie ze standardami dla typu materiałów i sposobu dostawy. Formularze zapytań są formatowane w sposób zdefiniowany w bibliotece.
Funkcja obslugi czasopism w module gromadzenia / czasopism zapewnia bibliotekarzom płynny dostęp do danych bibliograficznych i do danych zasobu, jak również do informacji o zamówieniach, funduszach i dostawcach.
Bibliotekarze otrzymują dostęp do danych przy użyciu różnorodnych punktów indeksowania, między innymi SICI, ISSN, słów kluczowych i tytułów.
System wspiera standard MARC 21 do obsługi wzorców przewidywania (prediction patterns) i umożliwia generowanie oczekiwanych zeszytów nawet dla najbardziej niestandardowych pod względem częstotliwości ukazywania się publikacji.
Funkcje łączenia służą śledzeniu połączonych obiektów w module udostępniania. Obsługują listy użytkowników przypisanych do danej kopii. Podczas przyjmowania zwrotu dokumentu generowana jest lista użytkowników zapisanych na dany tytuł.
Cechy charakterystyczne:
Szybki i precyzyjny moduł udostępniania pozwala bibliotekarzom na obsługę wszystkich funkcji pojedynczym kliknięciem myszy lub odpowiednim skrótem klawiaturowym. Podczas określania maksymalnego czasu wypożyczenia uwzględniane są takie parametry jak: status czytelnika w bibliotece, kalendarz, lokalizacja i typ dokumentu. W momencie wypożyczenia system sprawdza blokady nałożone na konto użytkownika i jego rezerwacje, zapewniając prawidłowy sposób udostępniania materiałów.
Zintegrowany moduł kasowy wyświetla kary i inne transakcje zdefiniowane w bibliotece oraz umożliwia ich szybką realizację. Płatności mogą być wnoszone w całości, częściowo lub anulowane przez uprawnionych bibliotekarzy. Szczegółowe zapisy w dzienniku pozwalają na dokładne śledzenie wszelkich transakcji gotówkowych. Obsługa kar i opłat może być zintegrowana z zewnętrznymi systemami księgowymi.
ALEPH 500 umożliwia zarządzanie krótkoterminowymi wypożyczeniami. W zależności od regulaminu biblioteki, czytelnicy mogą dokonywać rezerwacji na określony przez siebie dzień.
Udostępnianie w czytelni to zaawansowana funkcja udostępniania, która umożliwia śledzenie materiałów udostępnianych czytelnikom do czytelni. Ten komponent może służyć do zarządzania transferem materiałów z magazynu do czytelni oraz wewnątrz czytelni. Udostępnianie offline, zapewnia wsparcie dla ciągłej pracy biblioteki w czasie, gdy nie działa połączenie z serwerem, na przykład z powodu awarii. Wypożyczenia i zwroty materiałów mogą być zapisywane i przechowywane na stacjach roboczych, a nstępnie przesyłane na serwer w momencie przywrócenia połączenia.
Dzięki obsłudze SIP-2 system może komunikować się z urządzeniami zgodnymi z tym standardem, pozwalającymi na samodzielne wypożyczanie i oddawanie książek przez czytelników przy użyciu takich technologii jak kody kreskowe, RFID. Funkcje samodzielnej obsługi, w tym sprawdzanie statusu czytelnika i jego uprawnień, a także stanu materiałów są realizowane automatycznie, bez ingerencji bibliotekarzy.
Rozbudowane statystyki i raporty z modułu udostępniania są częścią standardowej instalacji ALEPH 500 i zawierają statystyki wypożyczeń, przedłużeń, zapytań i statystyki dotyczące obiegu pracy. Dodatkowo do systemu Aleph dołączony jest program Aleph Raporty, który pozwala na stworzenie dowolnych raportów na podstawie danych gromadzonych w bazach systemu bibliotecznego.
Cechy charakterystyczne:
Wsparcie zamówień fotokopii
Tworzenie w pełni indywidualizowanych powiadomień
Łatwe tworzenie rekordów czytelników z dowolnych formatów (dzięki mechanizmom importu)
Obsługa szerokiego spektrum wyrafinowanych metod przetwarzania danych
ALEPH 500 oferuje wiele metod współdzielenia zasobów, zaprojektowanych po to, by ułatwić różnorodne modele współpracy pomiędzy bibliotekami. Systemy biblioteczne wielu bibliotek mogą korzystać z jednego katalogu, w ramach którego każda z bibliotek zachowuje całkowitą samodzielność w administracji i jednocześnie wszystkie czerpią korzyści ze współdzielenia informacji o czytelnikach.
Scentralizowana rejestracja czytelników i analogiczna obsługa czytelników w całym systemie pozwalają bibliotekom współpracującym wypożyczać materiały czytelnikom zarejestrowanym w innych stowarzyszonych bibliotekach. Oddzielne systemy ALEPH, współdzielące katalog centralny posiadają jednakowy dostęp do danych czytelników poprzez komponent bezpośredniego wypożyczania w ramach konsorcjum. Poza tym są dostępne standardowe wypożyczenia międzybiblioteczne, zgodnie ze standardami ISO i IPIG. Biblioteka może wybrać najbardziej efektywny sposób dostarczania materiałów czytelnikom, bazujący na najwygodniejszym i najtańszym sposobie uzyskania.
Aleph Raporty jest programem stworzonym specjalnie z myślą o użytkownikach systemu Aleph. Pozwala na konstruowanie różnorodnych zestawień przydatnych w sprawozdawczości, prowadzeniu statystyk i w procesie podejmowania decyzji.
Raporty tworzone są w oparciu o SQL, a następnie rozkład danych i wygląd raportu można dostosować do potrzeb biblioteki oraz tak, aby dane wyjściowe prezentowane były w przejrzystej i wygodnej formie. Raz utworzony raport można wykorzystywać wielokrotnie np. do generowania zestawień cyklicznie, a także można go modyfikować uzyskując kolejne przydatne raporty.